Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2023 yılına ilişkin Kamu İşletmeleri Raporu’nu açıkladı.
Buna nazaran, geçen yıl sonu prestijiyle Bakanlığın portföyünde toplam 19’u KİT, 1 KİT bağlı iştiraki, 5’i kamu bankası ve 8 öteki kuruluş olmak üzere toplam 33 kamu işletmesi yer aldı. Performans açısından değerlendirildiğinde 2023 yılında KİT sisteminin brüt satışları 2022’ye kıyasla yüzde 13,9 artışla 1,3 trilyon liraya ulaştı. Brüt satışlardaki artış, yüklü olarak TEİAŞ ve EÜAŞ’tan kaynaklandı.
KİT sistemi, 2023’ü yaklaşık 159,3 milyar lira faaliyet karı ile kapattı. Kelam konusu faaliyet karının oluşmasında, brüt satışlar bir evvelki yıla nazaran yüzde 13,9 artarken, satış maliyetlerinin yüzde 0,5 azalması tesirli oldu. Vergi ve yasal yükümlülüklerinin akabinde sistemin 2023 yılı devir net karı 74,7 milyar lira olarak gerçekleşti.
Öz kaynak büyüklüğü 2 trilyon lirayı aştı
KİT sisteminin toplam faal büyüklüğü 2023’te bir evvelki yıla nazaran yüzde 157,5 artışla 2,9 trilyon liraya yükseldi. Geçen yıl faal büyüklüğünün gayri safi yurt içi hasılaya (GSYİH) oranı ise yüzde 11,2 olarak hesaplandı. Faal büyüklükteki artış da yüklü olarak duran varlıklardaki, enflasyon muhasebesi sonucu gerçekleşen artıştan kaynaklandı.
Toplam öz kaynak büyüklüğü 2023’te yüzde 360,2 artışla yaklaşık 2 trilyon liraya çıktı.
Bazı KİT’lerin nominal sermayelerinde yapılan artışlar sonucunda KİT sisteminin toplam nominal sermayesi 2022’ye nazaran yüzde 78,3 artış gösterdi ve 932 milyar liraya yükseldi. Bu KİT’lerin ödenmiş sermayelerindeki artış ise KİT sisteminin toplam ödenmiş sermayesini yüzde 25,9 artırarak 616,3 milyar liraya çıkardı.
KİT sisteminin pasif yapısı incelendiğinde, yabancı kaynakların öz kaynaklara oranla daha fazla olduğu dikkati çekti.
Öz kaynaklar, toplam pasifin yüzde 67,1’ini oluştururken yabancı kaynakların oranı yüzde 32,9 olarak belirlendi.
İstihdam sarfiyatları arttı
KİT’lerde 2019 yılında ortalama 100 bin 512 kişi istihdam edilirken, bu sayı geçen yıl 98 bin 922 bin düzeylerine indi.
Portföydeki KİT’lerin toplam istihdam masrafları, 2023’te bir evvelki yıla nazaran yüzde 109,7 artışla 62 milyar liraya ulaşırken, 2019’da gelir tablosuna yansıtılan toplam satış ve faaliyet masraflarının yüzde 8,4’ü istihdam masrafından oluştu.
Bu ortada, KİT bünyesindeki çalışanların patrona maliyeti 2023’de memurlar ve kontratlı işçi için aylık ortalama 41 bin 825 lira ve emekçiler için aylık ortalama 61 bin 777 lira oldu.
