Türkiye Barolar Birliği, Esenyurt Belediyesi’nin akabinde Mardin, Batman ve Halfeti belediyelerine kayyum atanmasına reaksiyon gösterdi. İçişleri Bakanlığı’na seslenen TBB, belediye liderlerinin vazifelere iadesini istedi.
TBB açıklamasında İçişleri Bakanlığı’na davette bulunarak, “Verdiği karardan derhal vazgeçerek belediye liderlerini vazifesine iade etmeli; Belediye Kanunu’na 2016 yılında eklenen düzenleme değiştirilmeli, seçme ve seçilme hakkına müdahale manasına gelecek tek bir uygulama dahi gerçekleştirilmemelidir.” denildi.
TTB’nin açıklaması şöyle:
-Söz konusu kayyım uygulamasının desteği olarak sunulan Anayasa’nın 127. unsurunun dördüncü fıkrasının son cümlesi “görevle ilgili bir kabahat sebebi ile” İçişleri Bakanı kararıyla geçici görevden uzaklaştırmayı düzenlemektedir. Hakikaten 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 47. hususunda de paralel bir düzenleme yer almaktadır.
-Ne var ki Belediye Kanunu’na birinci olarak darbe teşebbüsü sonrasında ilan edilen harika hâl devrinde 674 sayılı KHK ile eklenen, akabinde 6758 sayılı Kanun’la maddeleşen 45. unsurun ikinci unsurunda yer alan “…terör yahut terör örgütlerine yardım ve yataklık kabahatleri sebebiyle vazifeden uzaklaştırılması” hallerinde İçişleri Bakanlığı tarafından belediye başkanı görevlendirilebileceği düzenlemesinin anayasal temeli bulunmamaktadır.
-Anayasa Mahkemesi, merkezî idarenin vesayet yetkisini 127. unsurun beşinci fıkrasının sınırladığı durumların dışına çıkarmanın mahallî idare ve yerinden idare prensiplerini yadsımak manasına geldiğini, vazifeden uzaklaştırılan bireylerin yerine merkezî idarenin siyasal kimlikli organları tarafından atama yapılmasının Anayasa’ya muhalif olduğunu belirtmektedir.
-Atama yetkisinin merkezî idarenin siyasal kimlikli organlarına verilmiş olması, salt bu amacı sağlamaya yönelik soruşturma ve kovuşturma açtırma ve bu nedenlerle misyondan uzaklaştırma imkanı her vakit bulunduğundan ‘geçici’ atama, ‘sürekli’ atamaya da dönüşerek, hukuka ters bir müdahale oluşturmaktadır (AYM, E.1987/22, K.1988/19, 13/06/1988).
“SEÇMENİN İRADESİNİN GÖZETİLMEDİĞİ AÇIK”
-Nitekim, misyondan alınan lider yerine görevlendirilecek kişi için Kanun, yalnızca belediye başkanı seçilme yeterliğine sahip olması şartını düzenlemiş olmasına karşın, son kayyım atamalarında, rastgele bir Belediye Meclisi üyesinin değil Valilerin ve Kaymakamların atanması, takdir yetkisinin, seçmenin iradesi gözetilmeden kullanıldığının açık bir göstergesidir.
“BELEDİYE LİDERLERİNİ MİSYONA İADE ETMELİ”
-İçişleri Bakanlığı verdiği karardan derhal vazgeçerek belediye liderlerini vazifesine iade etmeli; Belediye Kanunu’na 2016 yılında eklenen düzenleme değiştirilmeli, seçme ve seçilme hakkına müdahale manasına gelecek tek bir uygulama dahi gerçekleştirilmemelidir.
