Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, devlete katılaşan vergi borcu ve cezası olan 36 bin 806 mükellefin bugün ilan edileceğini belirterek, “Bu mükelleflerin 30 bin 696’sının borcunun tahsil kabiliyeti yok. Vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezaların toplamı 914,9 milyar lira lakin tahsil kabiliyeti olmayan alacak fiyatı da 812,8 milyar lira, bu alacakların yüzde 88,8’inin tahsilat imkanı bulunmuyor.” dedi.
Bakan Şimşek, AA’ya devlete vergi borcu olanları açıklama kararı aldıklarını anımsatarak, 5 milyon liradan fazla vergi borcu olanların bugün Gelir Yönetimi Başkanlığının internet sitesinde ilan edileceğini bildirdi.
Borçlu mükellefleri iki liste halinde açıklayacakları bilgisini veren Şimşek, birinci listede ikmalen, resen yahut idarece yapılan tarhiyatlar nedeniyle katılaşan vergi ve cezaları, ikinci listede de vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezalarının kamuoyuyla paylaşılacağını söyledi.
“Bunlar ya iflas etmiş ya da hiçbir mal varlığı bulunmayan işletmeler”
Şimşek, “kesinleşen tarhiyatlar” listesinde 2 bin 464 mükellefin yer aldığını ve bunların mutlaklaşan vergi ve cezalarının toplamının 53 milyar lira olduğunu aktararak, “Bu mükelleflerin 419’u gerçek kişi, 2 bin 45’i hukuksal kişi. Listede yer alan mükelleflerin 299’u aktif ve toplam mükelleflerin yüzde 12,1’ini oluşturuyor. Bunlar ismine katılaşan vergi ve ceza meblağı 6,3 milyar lirayı buluyor. Terk mükellef sayısı ise 2 bin 165. Bunlar ismine mutlaklaşan vergi ve cezalar ise 46,6 milyar lira oldu.” diye konuştu.
Bu listede bulunanlara direkt “vergi borçlusu” denilemeyeceğini vurgulayan Şimşek, listede, vergi beyanlarında eksiklik bulunan yahut hiç beyanname vermeyen ya da haksız yere vergi iadesi alan mükelleflerle ilgili yapılmış tarhiyatlardan katılaşmış olanların bulunduğunu bildirdi.
Şimşek, mutlaklaşan bu tarhiyatların ödenmiş olmasının açıklamaya pürüz olmadığına dikkati çekerek, “Bu nedenle öbür borçlu listesiyle karıştırılmamalıdır. Doğal bu listede yer alan mükelleflerin birçok gerçek bir faaliyeti olmadığı halde düzmece evrak düzenleme, vergi kaçırma üzere maksatlarla kurulmuş işletmeler. Listede yer alan 2 bin 464 mükelleften 1752’si bu cinsten. Bunlar hakkında yapılan ve katılaşan vergi ve ceza fiyatı 42,9 milyar lira ve bu fiyat ilan edilen toplam meblağın yüzde 81,1’ine tekabül ediyor. Bu meblağın tahsil kabiliyeti de yok. Çünkü bunlar ya iflas etmiş ya da haklarında iflas kararı olmasa da hiçbir mal varlığı bulunmayan işletmeler. Bunların sahiplerinin de malı yok. Bu tıp işletmeler ekseriyetle hiçbir malı bulunmayanlar ismine açılıyor, emele ulaşıldıktan sonra ortadan kayboluyor.” tabirlerini kullandı.
“Sahteciler yapay zekayla tahsil edilecek”
Sahte doküman düzenleyerek haksız yarar sağlayan bu tıp işletmelerle çaba için türlü yasal düzenlemeler yaptıklarını lakin kimilerinin Anayasa Mahkemesince iptal edildiğini belirten Şimşek, “Bunlarla ilgili yine yasa çıkarıldı, kimi düzenlemelerimiz ise onaylandı. Kayıt dışı iktisatla uğraş çalışmaları kapsamında kanundan kaçan ve sahtecilik yapan bu çeşit mükellefleri tespit etmek için yapay zekadan yararlanıyoruz. Düzmece evrak düzenleme riski yüksek mükellefler ile haksız iade talep etme riski yüksek olanları yapay zeka teknolojilerinden faydalanarak tespit etmek gayesiyle TÜBİTAK Yapay Zeka Enstitüsü ile bir proje başlattık. Artık devletten haksız iade almak, geçersiz doküman düzenlemek hedefli kurulan işletmeleri, birçok datayı yapay zeka teknolojileriyle tahlil ederek çok kısa müddette tespit edebileceğiz ve bunların derhal mükellefiyetlerini kapatabileceğiz. Bu sayede gerek dürüst mükellefleri gerekse kamunun menfaatini koruyacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
“Çok uzun yıllara dayanan borçlar”
Şimşek, ikinci listede ise 31 Aralık 2023 prestijiyle vadesi geldiği halde 30 Eylül’e kadar ödenmemiş, meblağı 5 milyon lira ve üzerinde olan vergi ve cezalara ait açıklama yapılacağı bilgisini vererek, şöyle konuştu:
“Bu listedeki mükellef sayısı 36 bin 806’dır. Bunların 7 bin 948’i gerçek, 28 bin 858’i hukuksal kişi. Bu mükelleflerin 4 bin 807’si aktif ve toplam mükellef sayısının yüzde 13,1’ini oluşturuyor. Terk mükellef sayısı ise 31 bin 999. Bu mükelleflerin vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezalarının toplamı 914,9 milyar lirayı buluyor. Aktif mükelleflerin toplam borç meblağı 113,8 milyar lira, toplam borç içindeki oranı da yüzde 12,4. Terk mükelleflerin borç fiyatı ise 801,1 milyar liradır. Bakın, vergi borçlusu olarak açıklayacağımız 36 bin 806 mükellefin 30 bin 696’sının borcunun tahsil kabiliyeti yok. Vadesi geçtiği halde ödenmemiş vergi ve cezaların toplamı 914,9 milyar lira lakin tahsil kabiliyeti olmayan alacak meblağı da 812,8 milyar lira. Bu alacakların yüzde 88,8’inin tahsilat imkanı bulunmuyor. Bunlar çok uzun yıllara dayanan borçlar.”
Bu alacakların neden tahsil edilemediğine de açıklık getiren Şimşek, “Bu mükelleflerin ya da yasal temsilcilerinin mal varlığı bulunmuyor. Haklarında tüm yasal süreçler yapılmış lakin alacaklar tahsil edilemiyor. Bunlar vakit aşımına uğramadığı sürece devletin yasal kayıtlarında yer alıyor. Vakit zaman da tahsilat tahakkuk oranları konusunda tenkitlere neden oluyor.” tabirlerini kullandı.
“Vergi alacaklarının tahsili için titizlikle çalışılıyor”
Bakan Şimşek, vergi alacaklarının tahsili konusunda da titizlikle çalıştıklarını belirterek, şunları kaydetti:
“Devletin en kıymetli gelir kaynağı vergiler. Bu nedenle vaktinde ödenmesi son derece değerli. Vergi borcunu ödemeyenler hakkında tüm icra takiplerini yapıyoruz. Uygun niyetli olup borcunu ödemede güç duruma düşen mükelleflerimize de taksitlendirme yoluyla yardımcı oluyoruz. Çalışan, üreten fakat borçlarını ödemede çok sıkıntı duruma düşen mükelleflerimiz olabiliyor. Tahsil kabiliyeti olan 113,8 milyar lira için vergi dairelerimiz tüm mükelleflerle görüşüyor, borçlarını ödemeleri konusunda gerekli kolaylıkları sağlıyor.”
