HANDE BERKTAN
Üretken yapay zeka teknolojisi süratle gelişiyor. Üretken yapay zekanın gelişmiş ve gelişmekte ülkelerde ekonomilere olan katkısı yadsınamaz. Ülkelerin bilhassa üretken yapay zeka kullanıcı dostu yaklaşımı refaha ve büyümeye ek katkı sağlaması bekleniyor.
Danışmanlık şirketi Implement Consulting Group’un hazırladığı Yapay Zekanın Türkiye’deki Ekonomik Potansiyeli Raporu, bilhassa üretken yapay zekanın üretkenliği artırıp, iktisat üzerindeki tesirlerini ortaya koyuyor.
Rapora nazaran Türkiye’de büyük şirketlerin yanı sıra KOBİ’lerin de üretken yapay zeka kullanımının, Türkiye’nin GSYH’sine 10 yıl içerisinde yüzde 5 katkı sağlaması bekleniyor. Başka yanda üretken yapay zekanın uygulamaya konmasında yaşanacak beş yıllık gecikmenin ise Türkiye’nin potansiyel GSYİH artışını yüzde 5’ten yüzde 1’e düşürebileceğini öngörülüyor. Rapor birebir vakitte, Türkiye’de mevcut işlerin yüzde 55’i üretken yapay zeka ile entegre çalışabileceğini ortaya konuyor.
BloombergHT.com için sorularımızı yanıtlayan Yapay Zeka Platformu (AITR) Eş Başkanı ve İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Altan Çakır, “Ülkemizde AR-GE çalışmalarının genişletilmesi, teknolojiye odaklanmış teşebbüslerin desteklenmesi ve yapay zeka tabanlı iş modellerine geçiş, Türkiye için kritik değere sahip” açıklamasını yaptı.
“Yapay zekanın, üretkenliği artırıcı tesiri mevcut”
Çakır, “Akademik çalışmalar yapay zekanın şirket seviyesinde kullanılmaya başlamasıyla iş gücünün yıllık yüzde 2 ile yüzde 3 puan daha üretken geldiğini gösteriyor. Bu üretken yapay zekanın üretkenlikle birlikte ekonomik açıdan kıymetli bir artış sağlayacağını göstermekte. Türkiye, yapay zekanın getireceği fırsatlardan tam manasıyla yararlanmak için bu alanda geliştirici ülkelerin siyaset tercihlerinden yararlanarak ilgili siyasetleri oluşturabilir” dedi.
Yapay Zekanın Türkiye’deki Ekonomik Potansiyeli Raporu’na nazaran, yapay zekanın kullanılmasıyla iş gücünde görülecek üretkenlik artışı oranları, ekonomistlerin çalışmalarına nazaran değişkenlik göstermekte. Nobel ödüllü Türk ekonomist Daron Acemoğlu yüzde 2, Wei Zhai ve Liu Qiao yüzde 2,2 ,Dr. Christian Rammer ve Pedro Fernandez yüzde 2,7 , Giacomo Damioli, Rene Roy ise yüzde 3,2 üretkenlik artışı öngörmekte.
“Yapay zekayı işine entegre eden KOBİ’lerin oranı yüzde 5″
Türkiye’de KOBİ’ler toplam istihdamın yaklaşık yüzde 71’ini sağlıyor. Fakat KOBİ’ler yapay zekanın uygulamaya konmasında büyük şirketlerin gerisinde kalıyor. Bilhassa düzenleyici zorluklar ve maharet eksikliği bu süreci sekteye uğratabilir. Rapora nazaran, 2023 yılında Türkiye’de yapay zekayı uygulamaya koymuş büyük şirketlerin oranı yüzde 19 iken bu oran KOBİ’lerde yüzde 5 civarında kaldı. Yapay zeka kullanımında büyük şirketler ve KOBİ’ler ortası fark, AB ülkelerinde de emsal. AB üyesi ülkelerde yapay zekayı kullanan büyük şirketlerin oranı yüzde 30 iken KOBİ’lerin oranı yüzde 7 ile sonlu kaldı.
“En fazla bilgi ve finans dallarına katkı sağlaması bekleniyor”
Üretken yapay zekanın, bir çok dalda destekleyici rolü öne çıkıyor. Bilgi ve finans bölümünde yüzde 1,5 puan , kamu idaresi eğitim ve sıhhatte yüzde 1,3 puan, işletme hizmetleri ve gayrimenkul kesiminde yüzde 1,3 puan, perakende ve turizm dallarında yüzde 1 puan, imalat endüstrinde yüzde 0.8 puan ve inşaat dalında yüzde 0.7 puan katkı sağlaması bekleniyor. Genel bakılacak olursak üretken yapay zekanın ekonomik potansiyelinin yaklaşık yüzde 70’i hizmet dalında bulunuyor.
İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Altan Çakır, üretken yapay zekanın Türkiye’nin iktisadına ve topluma sağlayacağı kıymetli katkıları görmek ismine yapay zeka marifetlerinin yaygınlaştırılması ve toplumun tüm kesitlerine yetenek artırıcı eğitim programlarının sağlanması gerekliliğine dikkat çekti. Prof.Dr. Çakır, Türkiye’nin yapay zeka alanındaki potansiyelini ve karşılaşabileceği zorlukları değerlendirirken iş dünyasından, kamuya, iş yapma biçimlerinden, iş dönüşümlerine kadar geleceğe odaklanan kıymetli bir bakış açısıyla ele alınması gerekliliğini belirtti.
