Edremit Meslek Yüksekokulu Zeytin ve Zeytin Teknolojileri Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Mücahit Kıvrak, zeytinyağının içine zeytinden elde edilmeyen yağlar karıştırılmasına “tağşiş” denildiğini söyledi.
İçinde hiç zeytinyağı olmayan, pirina yağı üzere sıvıların içine diğer bitkisel yağlar, mineral yağlar konulmasının ise “sahte zeytinyağı” olarak tanımlandığını belirten Kıvrak, “Son devirde geçersiz markacılık da çıktı. Örneğin rastgele bir biçimde o firmanın bu türlü bir eseri bu türlü bir markası yokken, ki Ayvalık, Geyikli, Mudanya isimleriyle bunu duyuyoruz, ilçelerin ismiyle işte kooperatifler kurarak da olmayan bir markayla olmayan bir işletmede üretilen yağlar var, bunlar da geçersiz yağlar kümesinde yer alıyor.” dedi.
SADECE FİYATINA BAKMAK KÂFİ DEĞİL
Kıvrak, tüketicinin tağşiş yahut uydurma yağı anlayabilmesi için öncelikle fiyatına bakabileceğini, geçersiz ve türev yağların, tağşişli yağların gerçek zeytinyağından çok daha ucuza satıldığını anlattı.
Sadece tek kritere bakmanın aldatıcı olacağını vurgulayan Kıvrak, “Denetimli yerlerden alması lazım. Örneğin siz e-ticaret yapan, pazar yerlerinden, sanal pazarlardan alıyorsanız oralarda rastgele bir kontrol yok. E-ticaret sitelerinde, pazar yerlerinde satış yapanlar genelde kolay bir evrakla çok rahatlıkla market açabiliyorlar ve zeytinyağlarını satabiliyorlar” diye konuştu.
Dr. Mücahit Kıvrak, tüketicilerin zeytinyağını tadı ve kokusuna bakarak, güvendikleri yerlerden, bildikleri şahıslardan almalarını önerdi.
Pazar yerlerinden, yol uzunluklarından yahut sanal ortamdan zeytinyağı alan tüketicilerin kandırılma ihtimallerinin çok yüksek olduğuna dikkati çeken Kıvrak, şunları kaydetti:
-Gerçek zeytinyağı olmayan yağlar, genelde rafine yağlar üzerinden yapılıyor. İçine klorofil konuyor.
-Yurt dışında zati hazır klorofiller satılıyor, onlardan getirtiyorlar. Onları öteki isimler altında da getirip Türkiye’de satabiliyorlar. Öncelikle renklendiriyorlar.
-Rengine baktıklarında yemyeşil bir yağ görüyorlar. Sonra içine aroma konuluyor. Yeniden kokusu ve tadı zeytinyağına benzetilmeye çalışılıyor lakin hiçbir vakit bu türev yağlar gerçek zeytinyağı üzere olmadığı için tüketiciler ambalajını açtıklarında koku ve tatlarından esasen anlarlar. Bunu nasıl anlayacaklar?
– Bir sefer sirkemsi yahut bilhassa yağlı boya kokusunu çok rahatlıkla alabilirler. İstedikleri kadar aroma koysunlar o aroma bir süre sonra yağlı boya kokusu yani oksidasyon kokusu ve bunun yanında ısıtıldığı, rafine edildiği için ağızda bırakacağı tat da tüketicide iticilik hissettirecektir. Gerçek zeytinyağı olmadığını bu biçimde rahatlıkla anlayabilirler.”
Edremit Körfezi Zeytin ve Zeytinyağı Üreticileri Dernekleri Federasyonu Başkanı Mehmet Hakkı Semerci de rengine bakarak zeytinyağının gerçek mi tağşiş mi olduğunun anlaşılamayacağını belirtti.
Farklı yağların içine boya katılarak zeytinyağıymış üzere ucuza pazarlandığını vurgulayan Semerci, “Boya dışında koku katılabiliyormuş. Bir defa bu besin boyası ve kokularının yasaklanması lazım zira koza yağını, soya yağını, aspir yağını renklendirerek ve kokulandırarak zeytinyağı ismi altında satabiliyorlar.” tabirini kullandı.
Semerci, zeytinyağında yıllardır tağşişin sürdüğünü, gerçek üreticinin eserinin istismar edildiğini lisana getirdi.
Bu mevzuda taleplerinin olduğunu belirten Semerci, “Bugün ülkemizde narkotik polisi var. Nasıl narkotik gereçler insanlara ziyan veriyorsa uydurma zeytinyağı da ziyan veriyor. Gıda polisi kurumu oluşturulması gerekiyor. O besin polisi yalnızca zeytinyağı değil birçok yiyecekte halkımızın kandırılmasını önleyecek bir kurum olmalı.” görüşünü aktardı.
Edremit Ziraat Odası Başkanı Ali Yılmaz Diker ise internet üzerinden, tanımadıkları firmalardan zeytinyağı yahut öteki eserlerden almamaları konusunda tüketicileri uyardı.
Taklit ve tağşiş besin eserleriyle ilgili yeni yasal düzenlemeler yapılması, ağır cezai yaptırımlar getirilmesi gerektiğini anlatan Diker, “Mümkünse zeytinyağı satan bireylerin üretim merkezlerinin, satış merkezlerinin olduğu firmaları takip etsinler, bunlardan alsınlar. Muhakkak ‘Bizim yalnızca internet üzerinden satışımız var’ diyen firmalardan uzak dursunlar zira bu bahiste yakalanan, basılan, ele geçen birçok uydurma firma bulunuyor.” dedi.
