Bilkent Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Refet Gürkaynak Bloomberg HT’ye gündeme dair değerlendirmelerde bulundu.
Gürkaynak, faiz indiriminde çabuk edilmemesi gerektiğini, enflasyonun düştüğüne ikna olunup kademeli olarak yapılması gerektiğinin altını çizerken, Ocak ayından itibaren faizlerde indirim beklediğini söyledi.
Reel değerlenmeye bir ölçü müsaade etmekte şu an için çok sakınca olmadığını söyleyen Gürkaynak, “Makro seviyede gerçek pahalanma problemi cari açıkta ortaya çıkıyor ve cari tarafta da bu türlü bir telaş görmüyoruz. Enflasyonu bastırmak için bir mühlet daha gerçek değerlenmeye müsaade etmekte büyük bir sakınca yok gibi… Orada takip edilmesi gereken şey cari taraf bu da şuna geliyor hatırlarsanız biz faizi indirirken evvel enflasyonu düşüreceğiz denildi, sonra enflasyon patladı sonra Çin olacağız dedik pek o denli olmadı. Kuru patlıyor lakin biz o denli istiyoruz zira cari açığı kapatmak istiyoruz dedik sonra cari açık da patladı. Cari açık, ülkenin tasarruf açığı sizin para siyasetiniz şayet tasarruf etme bir an evvel harca, tasarruf edersen paran kuşa dönecek diyorsa, beşerler harcıyorlar harcadıkları vakit da senin ülken bu kadar üretemiyorsa talebin bir kısmı yurtdışına gitmeye başlıyor. Bunu cari açık olarak görüyoruz” dedi.
“Reel kur biraz daha pahalanabilir üzere gözüküyor”
Gürkaynak kelamlarına şöyle devam etti:
“Para siyasetinin kısıtlı olduğunun bir göstergesi de cari açığın daralıyor olmasıdır. Beşerler harcamaktansa bir tasarrufu ortaya çıkarıyor. Enflasyon düştükçe bu tesir artacak hasebiyle cari açığı, tasarrufları para siyaseti ile teşvik ettiğiniz için cari açığı iç tarafta denetim edebilir durumdasınız. Fiyat hassasiyetini bir ölçü azaltıyorsunuz, fiyat hassasiyetine gerçek kurdur. Gerçek kur biraz daha pahalanabilir üzere gözüküyor. Gerçek kuru fazla değerlendirirseniz şayet insanların bakıp devalüasyon dedikleri zıplama olmadan yumuşak arttırmak kolay bir iş değil. O yüzden çok fazla ittirmemek lazım biz daha var. Çok fazla bölgesine gelmedik”
Reel faizin hangi aralıkta olması gerektiği konusundan kesin bir karşılığının olmadığını söyleyen Gürkaynak, lakin nerede olmaması gerektiğini söyledi. Gürkaynak, “2021-2022’de uyguladığımız çeşit gerçek faiz eksi yüzde 40 dediğimiz şeylerde enflasyon patlar. Bu türlü gerçek faiz olmaz. Artık baktığımız yerde var olan enflasyonu da baksak, beklenen enflasyonu da baksak, Merkez Bankası’nın kendi varsayımlarını de baksak piyasa iştirakçileri iddialarında baksak zati olumlu bir gerçek faiz veriyoruz. Buradaki ölçütlerden bir tanesi enflasyonun kendisine bakmak. Enflasyon düşüyorsa şayet yanlışsız bir para siyaseti uyguluyoruz demek ki bir ölçü diyebiliyoruz onun olması için enflasyonun biraz daha düşmesi lazım” dedi.
“Faiz indiriminin Ocak ayından itibaren olması gerekiyor”
Faiz indirimlerinde Merkez Bankası’nın tez etmemesi ve kademeli indirim yapması gerektiğini söyleyen Gürkaynak, “Ekim enflasyonu çok beklenmedik halde düşük gelmezse, yakın vakitte bir faiz indirimi beklememek gerekir. Bence gelirse de beklememek gerekir zira bir seferden trend değiştirmemek gerekir. Aralıktan evvel olmayacağını düşünüyorum. Merkez Bankası’nın en azından Ekim ve Kasım enflasyonlarını görmeyi beklemesini beklerim. Aralıkta da olmamasını beklerim. Yapmışken bu işi burada tutalım zira Türkiye siyasetinde faiz arttırmak sıkıntı bir iş faiz indirmeye başlayıp, daha erken yapmışız dersek buradan geriye dönmek siyasi olarak da sıkıntı olur. Yeni yılı beklemelerini beklerim. Bu beklenti benim enflasyonun düşmesini beklememden kaynaklanıyor. Baştan büyük adımlarla indirebilirsiniz bence çok hakikat olmaz küçük adımlarla indirip ‘ben artık enflasyonun düşmekte olduğunu ikna oldum’ diyerek kademeli olarak faizi indirmek daha makul olur beklentim bu yönde” dedi.
