İzmir’in içme suyu muhtaçlığının yüzde 45’inin karşılandığı Tahtalı Barajı’nda doluluk yüzde 16’ya gerileyerek su düzeyi bakımından tarihinin en makus ikinci ekim ayını yaşıyor.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü datalarına nazaran, Ege Bölgesi’nde 1 Ekim 2023-30 Eylül 2024 devrini kapsayan 2024 su yılı yağışları, geçen yıl yağışlarının altında gerçekleşti.
Bu devirde uzun yıllar yağış ortalaması metrekareye 604,7 kilogram olan, geçen yılın tıpkı periyodunda 578,4 kilogram yağış alan bölgede bu yıl metrekareye 504,3 kilogram yağış düştü.
Yağışların sistemsiz ve lokal gerçekleştiği İzmir’de kuzey bölgesi kâfi su alırken, güneydeki Küçük Menderes Havzası’nda ise kurak bir devir yaşandı. Sistemsiz ve lokal yağışlar kentteki birtakım barajların doluluğunu olumlu etkilese de Küçük Menderes Havzasındaki Tahtalı Barajı’na yaramadı.
Son 16 yılın en düşüğü
İzmir’in su muhtaçlığının yarıya yakınının karşılandığı Tahtalı’daki su düzeyi, geçen yılın ekim ayına nazaran yüzde 30’dan yüzde 16’ya indi. Barajdaki su düzeyi, ekim ayı düzeyi bakımından son 16 yılın en düşük sayısı olarak kayıtlara geçti.
Yapımı 1997 yılında tamamlanan ve 25 yıldır su düzeyi kayıtları tutulan barajda en düşük ekim ayı doluluk oranı yüzde 5,5 dolulukla 2008 yılında gerçekleşmişti.
Yıllık ortalama 90 milyon metreküp su çekilen barajdaki kuraklığın tesiriyle havzanın bir kısmı adeta ovaya dönüştü. Su düzeyinin düşmesi nedeniyle havzada adacıkların oluştuğu, tabanın çatladığı görüldü.
12 barajdan 7’sinde düzey düştü
İzmir’deki içme ve sulama emelli 12 barajdan 7’sinin su düzeyi, kuraklık nedeniyle geçen yılın gerisinde kaldı.
Barajlardan Balçova’da doluluk yüzde 15’ten yüzde 20’ye, Kestel’de yüzde 6’dan yüzde 28’e, Çaltıkkoru’da yüzde 36’dan yüzde 53’e, Yortanlı’da yüzde 11’den yüzde 43’e, Güzelhisar’da yüzde 60’tan yüzde 67’ye yükseldi.
Diğer barajlardan Aktaş’ta doluluk yüzde 10’dan yüzde 8’e, Ürkmez’de yüzde 17’den yüzde 14’e, Seferihisar’da yüzde 27’den yüzde 18’e, Alaçatı’da yüzde 30’dan yüzde 9’a, Kavakdere’de yüzde 28’den yüzde 26’ya, Zeytinova’da yüzde 4’ten yüzde 3’e düştü.
İklim değişikliğinin etkisi
İzmir Bakırçay Üniversitesi Coğrafya Kısmı Lideri Prof. Dr. Şermin Tağıl, AA muhabirine, bu yıl Batı Anadolu’da kar birikimi ve dağlardan gelen akışın ortalamanın çok altında kaldığını ve bu nedenle barajların gereğince beslenemediğini söyledi.
Kar kuraklığının iklim değişikliğinin bir sonucu olarak ülkeyi etkileyen ve görünmeyen bir kuraklık çeşidi olduğunu aktaran Tağıl, “İzmir neredeyse 2 yıldır istediği yağmuru alamadı maalesef. Bu durum, bölgelerdeki akarsu debilerinde ve barajlardaki su düzeylerinde önemli düşüşlere neden oldu.” dedi.
Tağıl, Avrupa Birliğinin (AB) finanse ettiği Copernicus İklim Değişikliği Servisi datalarına nazaran, kasım ayına kadar farklı yoğunluklarda su ıstıraplarının devam etmesini beklediklerini lisana getirerek, şöyle konuştu:
“Özellikle Batı Anadolu’da su külfetinin devam etmesi beklenen. Mayıs 2025’e kadar yapılan iddialar, Türkiye’de en ağır su eksikliklerinin Batı Anadolu ve Trakya bölgelerinde yaşanacağına işaret etmekte. Şayet tıpkı hava şartları devam ederse, gereğince yağmur yağmazsa ve kar olmazsa, gelecek yıl dramatik bir durumdan bahsediyor olacağız. Türkiye genelindeki artan kuraklıklar, sıcak hava dalgaları ve çok hava şartları, su kaynakları, tarım ve insan güvenliği üzerinde önemli tesirlere yol açmaktadır. İklim değişikliği bu olumsuz tesirleri daha da şiddetlendiriyor. Su kaynaklarının verimli kullanımı ve şuurlu tüketim, kuraklıkla gayrette hayati ehemmiyet taşımaktadır. Her damla su, geleceğimiz için kritik değere sahiptir. Bu nedenle, suyu korumak ve şuurlu tüketim alışkanlıkları geliştirmek hepimizin sorumluluğudur.”
